![]() |
Tweet |
Afrika'da Güney Mısır ve Kuzey Sudan bölgesi Bosnalı kabileler bizlere inanılmaz geliyor evet ama bu Bosnalı kabileler Afrika’da yaşıyor: 16. yüzyılda Osmanlıların işgal ettiği Bölgeyi savunmak için yüzlerce Bosnalı asker bölgeyi korumak üzere bırakıldı. Bu askerlerin torunları bugün hala bu bölgelerde yaşıyorlar her ne kadar son nesil Boşnakçayı unutmuş olsa da bir üst nesille kadar biliniyormuş. Bölgede İslamiyetin yayılması için bu Bosnalı askerler ve halefleri Gharby ve Djowabera kabilelerinin üyeleriyle evlenirler. İlginç olan, yeni neslin Boşnak dilinin unutulduğu, ancak kuzey ikliminin bazı özelliklerinin kaldığıdır. Her şeyden önce, bu, cildin açık kahverengi rengide olduğu ancak, Nubianların ise siyah olduğudur bu fark belirgin olarak gözükmekte ve göz renklerinde de bir çoğunda renkli ve açık renkler mevcut.
TDV İslam Araştırmaları Vakfında ise Afrikalı Boşnaklar hakkında şu şekilde geçmektedir. Osmanlılar, Mısır’ı ve Nûbe’nin bir kısmını ele geçirmişlerdi. Bu fetihlerin ardından İslâmiyet’i tebliğ maksadıyla Sudan topraklarına birçok âlim gönderildi.
Func sultanları bu âlimlere toprak tahsis edip çeşitli ihsanlarda bulundular; İslâm’ın öğretilmesi için birçok medrese yaptırdılar. Mısır ulemâsı ile çok iyi ilişkiler kurarak çok sayıda öğrencinin Ezher’e gitmesine zemin hazırladılar. Tahsil için Hicaz’a gidenler de oluyordu. Bu gelişmeler sonucunda Sennâr, Doğu ve Batı Sudan’ın ilim merkezi durumuna geldi, Hicazlı, Mısırlı ve Kuzey Afrikalı çok sayıda âlim ve mutasavvıfın İslâm’ı tebliğ ve irşad için buraya yönelmesi Func bölgesinin İslâmlaşma sürecini hızlandırdı. Böylece XVI. yüzyıldan itibaren Doğu Sudan’da Hıristiyanlık nüfuz kaybederken İslâmiyet hızla yayıldı. Bu süreçte mutasavvıfların büyük tesiri oldu. Onların gayretleriyle Sennâr’da birçok kişi Kādiriyye ve Şâzeliyye tarikatlarına girdi. Çok sayıda zâviye kuruldu. Şeyh Havicelî Abdurrahman el-Muhassî, Şâzeliyye tarikatının bu bölgedeki öncüsü oldu. Batı Afrikalı müslümanların hac seyahatleri genelde bugünkü Libya ve Mısır üzerinden yapılmaktaysa da bütün zorluğuna rağmen bazı hac kafilelerinin Sudan üzerinden Kızıldeniz sahiline gelmesi güzergâh üzerindeki yerlilerin İslâmlaşmasına büyük katkı sağladı. Öte yandan Func hâkimiyeti alanı dışındaki Aşağı Nûbe XVI. yüzyılın ortalarında Özdemir Paşa tarafından Osmanlı Mısırı’na dahil edildi. Bu bölgede kurulup 981’de (1573) Habeş eyaletine bağlanan “İbrim Sancağı” eyalete yapılan her türlü sevkiyatta önemli bir rol üstlendi. Osmanlılar zamanında Dongola’ya yerleşen bazı Arap kabileleri ve “Boşnak askerleri “ yerli kadınlarla evlenerek bölge halkının İslâmlaşmasında önemli rol oynadılar. Dongola halkının tamamı kısa süre sonra İslâm’a girdi.